21 Mayıs 1864’te “Çerkes Soykırımı ve Sürgünü” Anması İçin Samsun’dan Küresel Çağrı Yapıldı

EROL TAYHAN/SAMSUN-BHA

Türkiye’nin çeşitli illerinden Samsun’a gelen yaklaşık 10 bin kişi, Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün 161. yıl dönümünde hayatını kaybedenleri anmak için bir araya geldi.

Düzce Adige Kültür Derneği Başkanı Ayşe Sezgin liderliğindeki 200 kişilik Düzceli Çerkesler, Samsun’da önemli bir fark yarattılar.

21 Mayıs 1864’te Çarlık Rusyası döneminde soykırıma uğrayan ve sonrasında Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın birçok yerine sürgün edilen Çerkesler, “21 Mayıs 1864 Çerkes Soykırımı ve Sürgünü Anma Programı” için bulundukları Samsun‘da yaşanan soykırım ve sürgünün boyutlarını düzenledikleri 2 kilometrelik sessiz yürüyüşle dünya kamuoyuna duyurdular.

Samsun Atakum sahil Çobanlı İskele Meydanı‘nda, Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) öncülüğünde ve Samsun Çerkes Derneği (SÇD) ev sahipliğinde düzenlenen etkinlik, 35 ilden gelen Çerkes Dernekleri ile birlikte gerçekleşti. Program, sahil boyunca süren sessiz yürüyüş ve anma etkinliğiyle birlikte yaşanan zulüm, soykırım ve sürgünün detaylarını dünya kamuoyuna aktardı.

2024’te Düzce’de başlayan program Samsun’da devam etti

2024 yılında Düzce Adige (Çerkes) Derneği tarafından başlatılan programın bu yılki devamı olan 21 Mayıs 1864 Çerkes Soykırımı ve Sürgünü‘nün 161. yıl dönümü, Samsun’da büyük bir organizasyonla gerçekleştirildi.

Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) ve Samsun Çerkes Derneği’nin işbirliğiyle, Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin desteğiyle düzenlenen anma programına, Türkiye’nin dört bir yanından gelen 35 Çerkes Derneği ve yaklaşık 10 bin kişi katıldı. Etkinlik, Samsun Çobanlı İskelesi’nde gerçekleştirildi.

Programa, AK Parti Samsun Milletvekili Ersan Aksu, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan, İlkadım Belediye Başkanı İhsan Kurnaz, Ak Parti Samsun İl Başkanı Mehmet Köse, CHP Samsun İl Başkanı Mehmet Özdağ ve mecliste grubu bulunan siyasi partilerin il başkanları ile 35 ilden gelen Çerkes Dernekleri başkanları ve Samsun’dan birçok vatandaş katılım gösterdi.

10 bin kişi sessizce yürüdü

Kortej yürüyüşüyle başlayan etkinlik, denize 21 Mayıs 1864 yazılı çelenk bırakılmasıyla devam etti. Sürgün anmalarına özgü olarak program boyunca alkış yapılmadı. Samsun Çerkes Derneği yönetim kurulu üyeleri, sahne önünde mezar taşlarıyla nöbet tutarken ağıtlar okundu. Nart Çocuk Kulübü sürgün andını okudu. Program süresince duygusal anlar yaşandı. Etkinliğin sonunda sahil boyunca meşaleli bir yürüyüş gerçekleştirildi ve katılımcılar denize karanfiller bıraktı, nart ateşi yakıldı.

Kafkas Dernekleri Federasyonu Başkanı Ünal Uluçay, yaptığı konuşmada 21 Mayıs’ın yalnızca bir yas günü değil, aynı zamanda hafızayı eyleme dönüştürme sorumluluğu taşıyan bir gün olduğunu vurguladı. Uluçay, “Bu sürgün, sadece bedenlerin değil, bir halkın onurunun kıyıya vurmasıdır. Tarihle yüzleşme ve soykırımın tanınması, kolektif hakların sağlanması ve anayurda dönüş hakkı gibi taleplerimiz var. Ayrıca gençler, kültürel mirası yük değil, değer olarak görmelidir. Gençler, sadece geleceğin değil, bugünün taşıyıcısı ve sözün sahibidir” dedi.

Samsun Çerkes Derneği (SÇD) Başkanı İlhan Ayrancı, Çerkes toplumunun 1864’te yaşadığı acının hala taze olduğunu belirterek, bu anma programının yalnızca geçmişi anmakla kalmayıp, Çerkes topluluklarının dayanışması açısından da önemli bir fırsat sunduğuna dikkat çekti.

Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Doğan: “Acınızı paylaşıyorum”

Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan, Çerkes Soykırımı ve Sürgünü anma programında yaptığı konuşmada eşinin de Çerkes olduğunu hatırlatarak, Çerkes halkının yaşadığı acıyı derinden hissettiğini ifade etti. Doğan, sözlerini “Çerkesler büyük mağduriyet yaşamışlardır. Acınızı paylaşıyorum. Çerkes toplumunun birliğinin daim olmasını diliyorum” diyerek tamamladı.

İlkadım Belediye Başkanı Kurnaz, Çerkeslerin cumhuriyetin kuruluşundaki katkılarına dikkat çekti

Kendisi de bir Çerkes olduğunu belirten İlkadım Belediye Başkanı İhsan Kurnaz, anma programında bu acının nesiller boyu taşındığını dile getirerek, Çerkes toplumunun Cumhuriyetin kuruluş sürecindeki katkılarına dikkat çekti.

Çerkesler Samsun’da tek ses tek yürek oldu

21 Mayıs Çerkes Soykırımı ve büyük Çerkes Sürgünü Anma programı için Türkiye’nin 35 ilinden ve birçok ilçesinden Samsun’a gelen Çerkesler, 21 Mayıs 1864’te yaşanan Çerkes Soykırımı ve Çerkes Sürgünü’nün 161. yıl dönümünde “tek ses ve tek yürek”

Düzce Adige Kültür Derneği Samsun’da ses getirdi

Türkiye’nin 35 ilinde temsil edilen Çerkeslerin arasında 200 kişilik bir ekiple Düzce Adige Kültür Derneği Başkanı Ayşe Sezgin öncülüğünde Samsun’a gelen Düzceli Çerkesler, sabahın erken saatlerinde Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) Başkanı Ünal Uluçay ve Samsun Çerkes Derneği Başkanı İlhan Ayrancı ile birlikte Samsun Çerkes Derneği’nde karşılandı.

Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin Atakum’daki Sanat Merkezi’nde, Sanatçı Zeki Beştepe Beşto’nun “Etnografik Hissedişler” Resim, Heykel ve Tasarım Sergisi ile Prof. Dr. Önder Duman’ın “Sürgün günlerinde Çerkesler” konulu konferansının ardından Suriye Şam Çerkes Hayrat Derneği Başkanı Dr. Ghassan Shoura’nın sunumu ilgiyle izlendi.