Türkiye, COP31 ile Küresel İklim Gündeminin Merkezine Yerleşiyor

ANKARA – BHA

Her yıl 197 ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen COP toplantıları, sera gazı azaltım hedeflerinden uyum politikalarına, iklim finansmanından karbon piyasalarına kadar pek çok önemli küresel kararın alındığı bir platform sunuyor. Bu süreçte ayrıca Paris Anlaşması’nın uygulanmasına yönelik yol haritası da belirleniyor.

Aşağıda, COP süreci ve Türkiye’nin bu toplantılara ev sahipliği yapmasıyla ilgili beş temel sorunun yanıtını bulabilirsiniz:

COP nedir?

COP, UNFCCC’nin en üst karar organını temsil eden ve taraf ülkelerin her yıl bir araya geldiği “Taraflar Konferansı” anlamına gelmektedir. Bu toplantılarda sera gazı emisyonları, uyum politikaları, iklim finansmanı ve kayıp-zarar mekanizmaları gibi konular üzerinde küresel politikalar oluşturulmaktadır. Paris Anlaşması’nın uygulanmasına ilişkin düzenlemeler de COP toplantıları çerçevesinde şekillenmektedir.

COP’a ev sahipliği yapmanın avantajları nelerdir?

Bir ülkenin COP’a ev sahipliği yapması, diplomatik görünürlük, ekonomik canlılık ve çevresel farkındalık açısından önemli kazanımlar sunar. On binlerce katılımcının gelmesiyle birlikte turizm ve hizmet sektörleri önemli ölçüde canlanmaktadır. Ayrıca, yenilenebilir enerji, sürdürülebilir şehircilik ve iklim uyum projeleri ev sahibi ülkede daha fazla öne çıkmaktadır. Uluslararası finans kuruluşlarının ilgisi artarken, ülke temiz enerji ve iklim yatırımları bakımından daha cazip hale gelmektedir. Ev sahibi şehir, iki hafta boyunca küresel iklim diplomasisinin merkezi konumuna yükselmektedir.

Önceki COP toplantılarına kimler ev sahipliği yaptı?

1995 yılından bu yana COP toplantıları farklı kıtalarda gerçekleştirilmiştir. Dikkat çeken ev sahibi ülkeler arasında Berlin (COP1), Kyoto (COP3), Kopenhag (COP15), Paris (COP21), Glasgow (COP26), Şarm el-Şeyh (COP27), Dubai (COP28), Bakü–Azerbaycan (COP29, 2024) ve Belem–Brezilya (COP30, 2025) yer almaktadır. Türkiye, gelecek yıl ilk kez COP toplantılarına ev sahipliği yapacaktır.

Ev sahipliğinin getirdiği sorumluluklar nelerdir?

COP’a ev sahipliği yapmak, yüz bini aşkın katılımcıya uygun altyapı ve organizasyon sağlamayı gerektirir. Büyük toplantı alanları, medya merkezleri, yan etkinlik salonları ve güvenlik düzenlemeleri gibi konularda kapsamlı bir hazırlık yapılmaktadır. Sürdürülebilirlik, sıfır atık yaklaşımı ve karbon nötr organizasyon ilkeleri temel gereklilikler arasındadır. Ayrıca, üst düzey diplomasi trafiğinin yönetimi, teknik komite toplantılarının koordinasyonu ve müzakerelerin sağlıklı ilerlemesi gibi görevler de ev sahibi ülkenin sorumluluğundadır.

Türkiye’nin COP31’e ev sahipliği yapması ne anlama geliyor?

Türkiye, COP31 için Avustralya ile ortak bir adaylık sürecindeydi. Brezilya’nın Belem kentinde düzenlenen COP30’da alınan kararla, bir sonraki zirvenin Türkiye’de yapılmasına karar verildi. Böylece, 196 ülke gelecek yıl Türkiye’de iklim gündemi için bir araya gelecek. COP31 Liderler Zirvesi’nin İstanbul’da, COP31’in ise Antalya’da gerçekleştirilmesi planlanıyor.

Bu süreç, Türkiye’nin küresel iklim diplomasisinin merkezi haline gelmesine katkı sağlayacak. Aynı zamanda, iklim finansmanı, temiz enerji ve yeşil teknoloji alanlarında uluslararası yatırımların artması bekleniyor. Türkiye’nin emisyon azaltım hedefleri ve yeşil dönüşüm politikaları ise küresel düzeyde daha görünür hale gelecektir.